Schoolplaten van J. Muusses
19 november 2020 t/m 10 oktober 2021
Het Purmerends Museum verwierf recent de complete serie schoolplaten die de Purmerendse uitgeverij J. Muusses in 1894 maakte. Deze platen werden gebruikt als illustratie bij de verhalen die de schoolmeester in de klas vertelde. Nu is de hele serie voor het eerst in het museum te zien. Voor sommigen een nieuwe kennismaking, voor anderen pure nostalgie.
Jan Muusses opende in 1871 een boekhandel in Purmerend. In zijn winkel in de Breedstraat had hij een groot assortiment kinderboeken. Al snel begaf hij zich ook op het uitgeverspad en bracht veel educatief materiaal uit, waaronder in 1894 deze serie van 21 schoolplaten onder de titel 'Het zaakonderwijs in de eerste twee leerjaren'.
In de 19e eeuw maakte het onderwijs een grote verandering door. Dankzij de invloed van belangrijke pedagogen werden er leermethodes ontwikkeld waarbij lagereschoolkinderen door zien, horen, ruiken of voelen vertrouwd raakten met de wereld om hen heen. Onderwerpen uit verschillende vakgebieden werden geïntegreerd, waaronder aardrijkskunde, geschiedenis en het herkennen van vormen en kleuren. Schoolplaten vervulden hier een belangrijke rol in.
De serie van Muusses heeft een duidelijke tweedeling. Op de nummers 1 t/m 10 zijn voorstellingen van eenvoudig schoolmeubilair te zien. De nummers 11 t/m 21 zijn illustraties uit het dagelijks leven in sprankelende kleuren. Plaat nummer 10 verbindt de beide reeksen. Hierop zijn in een klaslokaal duidelijk enkele van de andere schoolplaten te herkennen, zoals de ruiter te paard en de ezel met groentekar. Het is daarmee als het ware een meta-schoolplaat.